ตราสารอนุพันธ์ ภาค 1

     หัวข้อนี้ความจริงผมไม่ค่อยอยากพูดถึงสำหรับคนที่เพิ่มเริ่มลงทุนสักเท่าไหร่ เพราะมีความซับซ้อนระดับหนึ่ง และตอนแรกๆ เรายังไม่จำเป็นต้องเข้าไปลงทุนกับมันโดยตรง แต่ในโลกแห่งการลงทุนปัจจุบัน  ผมพูดไปคงจะไม่เชื่อกันว่าไอ้เจ้า "อนุพันธ์" นี้มันมีส่วนเกี่ยวข้อกับชีวิตเราโดยอ้อม อย่างมหาศาล เช่น ดอกเบี้ยที่กู้ซื้อบ้านซื้อรถกันนี้ แท้จริงแล้วมีการอ้างอิงมาจากอัตราดอกเบี้ยระหว่างประเทศ ซึ่งผันมาจากตลาดอนุพันธ์นั่นเอง โดยเฉพาะดอกเบี้ย LIBOR (London Interbank Offered Rate) ที่มีผลกับโลกแห่งการเงินการลงทุนมหาศาล หรือ แม้แต่อัตราแลกเปลี่ยนเวลาเราแลกไปเที่ยวต่างประเทศ ก็ถูกผลกระทบจากตราสารอนุพันธ์เช่นกัน ดังนั้น ถ้าผมไม่แตะเรื่องนี้บ้าง ในอนาคตเวลาพูดถึงอนุพันธ์ในหัวข้ออื่นๆ จะทำให้เกิดความสับสนได้ ผมจึงขอแตะเรื่อง "ตราสารอนุพันธ์" เบาๆตรงนี้ก่อน

    อนุพันธ์นั้นแปลว่า "การสื่อ" หรือ "ที่ต่อเนื่องกัน"(Derive) พูดง่ายๆคือ มูลค่าของตราสารอนุพันธ์นั้นจะผูกไว้กับอีกสิ่งหนึ่งไม่ใช่ตัวของมันเอง ผมจะยกตัวอย่างนะครับให้เห็นภาพระหว่างตราสารอนุพันธ์ กับตราสารทั่วไป ผมจะลองเชื่อมอนุพันธ์ กับหุ้นให้ดูนะครับ

สมมติ ณ วันนี้ มีของให้เลือกลงทุน 2 อย่าง คือ

1. หุ้นธนาคารกรุงเทพ
2. ตราสารอนุพันธ์ หุ้นธนาคารกรุงเทพ

     อ้าว!  ทำไมต้องมี 2 แบบ มันก็หุ้นธนาคารกรุงเทพเหมือนกัน......ถูกครับ! มันดูเหมือนหุ้นธนาคารกรุงเทพเหมือนกัน แต่มันไม่เหมือนตรงที่ อนุพันธ์มันไม่ใช่หุ้นจริง มันแค่เอามูลค่าของตัวมันไปผูกไว้กับหุ้นธนาคารกรุงเทพ     เอ......แล้วเราจะซื้อของปลอม(อนุพันธ์) ทำไม?........ต้องบอกว่าอนุพันธ์สร้างขึ้นมาเพื่อตอบโจทย์ อะไรบางอย่าง ครับ (อันนี้ไม่ได้ตอบแบบขี้เกียจนะครับ แต่จุดประสงค์ในการสร้างอนุพันธ์ขึ้นมานั้นมีมากมาย แต่ หลักๆคือ "เพื่อหาจุดที่ตลาดมีความสมบูรณ์ที่สุด(Market Equilibrium)" อันนี้เป็นจุดประสงค์ในอุดมคตินะครับ ซึ่งไม่รู้ว่าสมบูรณ์ที่สุดในความหมายใคร เพราะทุกวันนี้ก็มีการปั่นราคากันในตลาดอนุพันธ์กันมาก เพราะไม่ใช่ทุกคนจะเข้าใจตลาดนี้ดี มันมีรายใหญ่ๆอยู่ครับ (พวกสถาบันต่างประเทศใหญ่ๆ)

    กลับมาที่ตัวอย่างเราดีกว่าครับ (บ่นไปไกลอีกแล้ว)......เอาเป็นว่าเหตุผลที่ต้องมีตราสารอนุพันธ์ธนาคารกรุงเทพขึ้นมา (ผมคิดเอง) เพราะกฏหมายในประเทศไทยห้ามต่างชาติถือหุ้นเกิน 49% แต่มีนักลงทุนต่างชาติจำนวนมากอยากลงทุนในหุ้นธนาคารกรุงเทพ (เกิน49%) ดังนั้นสถาบันการเงินจึงตอบโจทย์นักลงทุนต่างประเทศโดยการออกตราสารอนุพันธ์หุ้นธนาคารกรุงเทพมาให้  ซึ่งเวลาหุ้นธนาคารกรุงเทพในตลาดหุ้นเพิ่มหรือลด ตัวราคาอนุพันธ์มันก็เพิ่มลดตามกัน (แต่สัดส่วนราคาอาจไม่ตามกัน 100% เพราะมีเรื่อง เวลา และ ค่าธรรมเนียมเข้ามาเกี่ยวด้วย)   โดยอันนี้ก็เป็นหนึ่งในเหตุผลที่ต้องมีอนุพันธ์ขึ้นมา


อันนี้ก็เกริ่นเรื่องตราสารอนุพันธ์ไว้ก่อนครับ คราวหน้ามาดูต่อกันว่าหลักๆตราสารอนุพันธ์มีอะไรบ้าง

สนใจอ่านเรื่องLIBOR ได้ที่ http://en.wikipedia.org/wiki/Libor