งบกำไรขาดทุน

    อีกเครื่องมือหนึ่งในการดูบริษัทหนึ่งๆที่จะลงทุน ซึ่งไม่สำคัญน้อยไปกว่า "งบดุล" คือ "งบกำไรขาดทุน" ชื่อก็บอกอยู่ชัดเจนอยู่แล้วนะครับว่า สิ่งที่งบตัวนี้จะแสดงคือ กำไรขาดทุนของบริษัทในรอบบัญชีหนึ่งๆก็ประมาณ สามเดือน หรือ หนึ่งปีก็แล้วแต่ ซึ่งตรงนี้จะแตกต่างกับ งบดุลอยู่ คือ งบดุลแสดงสินทรัพย์ หนี้สิน สถานะของบริษัทตั้งแต่วันแรกที่บริษัทเปิดทำการ แต่งบกำไรขาดทุนแสดงแค่ช่วงเวลาหนึ่งๆตามที่กำหนด ถ้าใครได้อ่าน หัวข้องบดุลแล้วนั้น จะจำได้ว่ามีหัวข้อหนึ่งเรียกว่า "ส่วนของผู้ถือหุ้น" ซึ่งตอนสุดท้าย งบกำไรขาดทุนกับงบดุลจะไปเชื่อมกันตรงนั้นครับ คือ กำไรหรือขาดทุนของบริษัทจะไปส่งผลให้เงินของผู้ถือหุ้นเพิ่มขึ้น หรือลดลงนั่นเอง....คราวนี้เรามาดูหน้าตาของงบกำไรขาดทุนกันครับ

บริษัท เจริญมาก

งบกำไรขาดทุน ปี ๒๖๖๖

                          รายได้

                              รายได้จากการขายของ    ๑๐๐๐                                                         

                          รายจ่าย

                              ต้นทุนค่าของ                     ๔๐๐

                              ค่าคนงาน                           ๒๐๐

                           ภาษี                                         ๘๐

                    กำไร(ขาดทุน)                              ๓๒๐

     

     เห็นมั้ยครับงบกำไรขาดทุนง่ายนิดเดียวเอง มีแค่รายได้ ลบ รายจ่าย ผลที่ได้คือ กำไรหรือขาดทุน แล้วเรานำ กำไรหรือ ขาดทุนที่ได้ตรงนี้ไปรวมกับส่วนของผู้ถือหุ้นทุกๆรอบบัญชีเท่านั้นเอง (เดี๋ยวบทความหลังจะนำทุกงบมารวมกันให้ดูว่ามันเชื่อมกันอย่างไรนะครับ ตอนนี้อดใจรอสักหน่อย)

     ความจริงหลักการของงบกำไรขาดทุนมีแค่ดังที่กล่าวข้างต้น แต่เพื่อความครอบคลุม จะขอกล่าวถึงประเภทของงบกำไรขาดทุนที่เขานิยมกันนะครับ มีสองแบบ คือ แบบชั้นเดียว (แบบข้างต้น) กับแบบหลายชั้น

แหล่งที่มา วิกิพีเดีย

     อาจจะงงว่าทำไมดูซับซ้อนขึ้นมากเหลือเกิน อย่าเพิ่งตกใจครับ หลักการยังเหมือนเดิม รายได้ลบรายจ่าย แต่ทางบัญชีเขาแค่ทำให้มันดูง่ายขึ้นสำหรับนักวิเคราะห์ที่ต้องการดูตัวเลขบางตัวโดยเฉพาะ ในที่นี้คือ

๑. กำไรขั้นต้น 

     เป็นกำไรที่เกิดจากรายได้และรายจ่ายของกิจกรรม "หลัก"ของบริษัท เช่น บริษัทซีพี หลักๆขายไก่ รายได้จากการขายไก่ก็เป็นรายได้หลัก รายได้รองก็เช่นพวก ขายกุ้ง ให้เช่าที่ หรือ ธุรกิจอื่นๆที่สร้างรายได้ให้ซีพีแต่ไม่มาก และในทางเดียวกัน ต้นทุนหลักๆคือ ต้นทุนที่เกิดจากการผลิตไก่ เช่น ค่าโรงเลี้ยง อาหารไก่ เป็นต้น พวก ต้นทุน เช่น พนักงานรักษาความปลอดภัย หรือ แม่บ้านทำความสะอาดโรงงาน ก็ถือเป็นต้นทุนรอง

๒. กำไรจากการดำเนินงาน

     หลังจากเราได้กำไรขั้นต้นมาแล้ว ถ้าลบด้วย ต้นทุนที่เกิดจากการบริหารและขาย(ในที่นี้เรียก ค่าใช้จ่ายในการขายและบริหาร) เราจะได้ กำไรจากการดำเนินงาน โดยต้นทุนที่เกิดจากการขายและบริหารก็อย่างเช่น ซีพีหลักๆขายไก่ แต่ไม่ใช่ว่าลูกค้าทุกคนมาซื้อไก่ที่ฟาร์มแล้วขนกลับบ้าน ต้องมีการติดต่อหาลูกค้ามาซื้อ โดยลูกค้าอาจเป็นห้างร้าน เช่น ท๊อปซุเปอร์มาเก็ต เมื่อหาลูกค้าได้แล้วก็ต้องขนไก่ไปส่งเขาแช่ตู้เย็นไว้ขายให้ลูกค้าอย่างเราๆไปซื้อ ต้นทุนตั้งแต่ส่งคนไปขายของจนขนของไปส่งเขานั้นไม่ใช่ต้นทุนหลักจากการผลิตไก่ แต่เป็นต้นทุนที่เกิดจากการขายและบริหาร

๓.กำไรก่อนหักภาษีเงินได้

     ถ้าเรานำกำไรข้อสองมาบวก กำไรอื่นๆ และ ต้นทุนอื่นๆ ซึ่งส่วนใหญ่เป็นอะไรที่ไม่เกี่ยวกับธุรกิจหลักเลย เช่น ค่าพนักงานรักษาความปลอดภัยเล้าไก่ หรือ ค่าใช้จ่ายรายได้ เบ็ดเตล็ด เราจะได้กำไรขาดทุนก่อนหักภาษี

๔.กำไรขาดทุนสุทธิ

     เมื่อหักภาษีออกจากกำไรข้อสาม เราก็จะได้ผลเหมือนกับกำไรขาดทุนแบบชั้นเดียวที่กล่าวไปข้างต้น 

     สรุปแบบหลายชั้นเอาไว้ทำอะไร?.....มันทำให้ง่ายต่อการวิเคราะห์ครับ เช่น บางทีเราเห็นกำไรขั้นต้นเยอะมาก แต่ทำไมสุทธิตอนท้ายกลับขาดทุน มันเกิดอะไรขึ้น! ก็มาลองไล่ดูครับว่า เอ....บริหารงานภายในไม่ดีหรือเปล่า(กำไรจากการดำเนินงาน) หรือว่าบริษัทโดนภาษีเยอะ (กำไรก่อนหักภาษีเงินได้) 

     วันนี้ก็เอาคร่าวๆก่อนล่ะกันนะครับ เดี๋ยวจะปวดหัวกัน คราวต่อๆไปจะเขียนเรื่องการวิเคราะห์งบอย่างง่ายให้ดูกันครับ